eklipseak

ETA ILARGIA EZ BALEGO?

poesiarik eta poetarik ez zen izango, ezta Ilargipean emandako lehenengo musurik ere, eta are gutxiago Ilargi izeneko pub maitagarririk, motiborik ez dagoenean ez baitago izena jartzerik; gizotsoak, gainera, ez lirateke literaturaren parte izango

Ilargiak Lurrean dituen eragin nabarmenetarikoak itsasgorak eta itsasbeherak dira.Ilargirik ez balego, marearik ere ez litzateke egongo? Bada bai, egongo lirateke, baina beste era batekoak.Grabitateak gertuko objektuei urrunekoei baino tira gehiago egiten die, horregatik uneoro Ilargitik gertuen dauden itsasoek gorago egiten dute.

1897an George Darwin-ek , Ilargia guregandik kiribilean urruntzen ari direla bota zuen. Bere hipotesia 1969. urtean Apolo 12 espaziontziko astronautek baieztatu egin zuten. Ilargia urtetik urtera 5 zentimetro urrunago dago.

Ilargitik gertuen dagoen itsasgora gerturatzen saiatzen da; urrutien dagoena, berriz, urruntzen. Ondorioz, itsasgorak mendebalderantz jotzen dute; hori egitean, kontinenteekin eta uharteekin egiten dute topo. Lur-masa horiek, errotazioaren eraginez, ekialderantz egiten ari direnez, errotazioa bera moteldu egiten da. Hortaz, eguna luzatzen ari da, 0,0002 segundo mendeko. Gero eta errotazio-abiadura geldoagoa duenez, Lurra lehen bizkorrago mugitzen zela esan nahi du. Geologoen ustez, eratu zenean, lurraren errotazio-abiadura gaur egungoa baino lau aldiz handiagoa zen, eta eguna lau zati laburragoa, 6 ordu inguru.

Dena den, lehen esan bezala, Ilargirik ez balego, marearik ere ez litzateke egongo? Egongo lirateke, Eguzkia hor baitago. Gaur egun ere, mareen arduradunetariko bat Eguzkia da.

Ilargirik gabeko Lurraren beste ezaugarrietako bat haizea izango litzateke, gaur egungoa baino askoz ere haize indartsuagoa. Lurrean iparraldetik hegoalderako haizeak nagusi izaten dira, oro har. Jupiterren bertan haizearen abiadura orduko 160 eta 320 kilometro ordukoa izaten da.

Ilargirik gabeko Lurrean ere egoera antzekoa izango litzateke, haizea ekialdetik hegoalderantz joango litzateke nagusiki eta orduko 160 kilometro inguruko abiaduran. Jakina, urakanak askoz bizkorrago ere mugituko lirateke.

o. Mareak hain txikiak izango lirateke ozeanoak pobre-pobreak izango liratekeela. Produktu kimiko gehienak ibaien uren mugimendutik sortuko lirateke. Gaur egun ibaiek zeregin hori ere badute, baina itsasoek zeregin horretan duten eraginarekin alderatzen bada, ezer gutxi dela esan daiteke. Beraz, itsasoan produktu kimikoak urri samarrak izango liratekeenez, bizia
—egun ezagutzen den bezala— ez litzateke hain eboluzionatua egongo.


Desberdintasunak gehiago ere izango lirateke: eklipserik ez litzateke izango, gaueko zerua ilunagoa izango litzateke, animalia batzuetan eragina nabarmena izango litzateke, gauez bizi diren hainbat izaki ez lirateke egun diren bezalakoak izango, gizakia ez zen inoiz Ilargira iritsiko eta abar.

Ikusi mapa handiagoa
Kaixo bahamak irlak ateratzen dira oso politak direnez jarri ditut.Espero dut gustoko duzuetela.